فوتبال به عنوان پرطرفدارترین ورزش جهان همیشه با چالش‌های داوری مواجه بوده است. تصمیمات داوری می‌توانند تأثیر بسزایی بر نتیجه بازی‌ها داشته باشند و در مواردی این تصمیمات به دلیل محدودیت‌های انسانی داوران با خطا همراه می‌شود. تکنولوژی VAR (Video Assistant Referee) یا کمک داور ویدیویی، به عنوان یکی از جدیدترین نوآوری‌های دنیای فوتبال، به منظور کاهش خطاهای داوری و افزایش عدالت در بازی‌ها معرفی شده است.
تاریخچه و معرفی تکنولوژی VAR
تکنولوژی VAR برای اولین بار در سال ۲۰۱۶ به صورت آزمایشی در برخی مسابقات فوتبال به کار گرفته شد. این تکنولوژی پس از گذراندن مراحل آزمایشی و موفقیت در تعدادی از تورنمنت‌های مهم، توسط فیفا به عنوان یکی از ابزارهای اصلی داوری در مسابقات بزرگ مانند جام جهانی ۲۰۱۸ روسیه مورد استفاده قرار گرفت.
هدف اصلی از به‌کارگیری VAR کمک به داوران در اتخاذ تصمیمات درست در لحظات حساس بازی است. VAR شامل یک تیم از داوران ویدیویی است که در اتاق کنترل قرار دارند و بازی را از زوایای مختلف و به صورت زنده مشاهده می‌کنند. این تیم می‌تواند به داور اصلی زمین در چهار موقعیت کلیدی کمک کند:
- گل‌ها: بررسی قانونی بودن گل‌ها
- ضربات پنالتی: تصمیم‌گیری درباره درستی یا نادرستی پنالتی‌ها
- کارت قرمز مستقیم: بررسی حوادثی که ممکن است منجر به اخراج بازیکن شود
- شناسایی اشتباهات: تصحیح مواردی که داور ممکن است بازیکن اشتباهی را جریمه کرده باشد
عملکرد و مکانیزم VAR
در لحظات حساس بازی، اگر داور زمین درباره تصمیمی تردید داشته باشد یا اگر تیم VAR متوجه خطایی شود، بازی متوقف می‌شود و داور به صفحه نمایش کنار زمین مراجعه می‌کند تا بازبینی ویدیو را انجام دهد. در نهایت، تصمیم نهایی با داور اصلی است که با استفاده از بازخوردهای ویدیویی، تصمیم مناسب را اتخاذ می‌کند.
مزایا و معایب VAR
استفاده از VAR مزایای زیادی دارد. از جمله:
- کاهش خطاهای داوری: با استفاده از VAR، اشتباهات واضح و تأثیرگذار به حداقل می‌رسد.
- افزایش عدالت در بازی: تیم‌ها با اطمینان بیشتری به بازی می‌پردازند و می‌دانند که اشتباهات داوری کمتر رخ خواهد داد.
با این حال، این تکنولوژی معایبی هم دارد:
- قطع جریان بازی: توقف بازی برای بازبینی ویدیو ممکن است جریان طبیعی بازی را مختل کند.
- تأثیر روانی بر بازیکنان: توقف‌های مکرر ممکن است باعث از بین رفتن تمرکز بازیکنان شود.
