رقابت بین دو باشگاه فوتبال سلتیک و رنجرز، معروف به “اولد فیرم”، یکی از شدیدترین و تاریخی‌ترین رقابت‌های ورزشی در جهان است. این دو تیم که در شهر گلاسکو مستقر هستند، نه‌تنها در زمین فوتبال بلکه در ابعاد مذهبی، فرهنگی، و اجتماعی نیز در مقابل یکدیگر قرار گرفته‌اند. در این مقاله، تاریخچه این رقابت، آمار و افتخارات دو تیم، لحظات ماندگار، تأثیرات اجتماعی و سیاسی، و آینده این رقابت را بررسی خواهیم کرد.
تأسیس باشگاه‌های سلتیک و رنجرز
تاریخچه تأسیس سلتیک
باشگاه فوتبال سلتیک در سال ۱۸۸۷ توسط برادر والفراید، یک راهب ایرلندی، با هدف حمایت از مهاجران فقیر ایرلندی در اسکاتلند تأسیس شد. نخستین بازی رسمی این تیم در سال ۱۸۸۸ برگزار شد که با پیروزی ۵ بر ۲ سلتیک همراه بود. هویت سلتیک از ابتدا با جامعه کاتولیک ایرلندی گره خورده بود و این تیم خیلی زود به یکی از قدرت‌های فوتبال اسکاتلند تبدیل شد.
تاریخچه تأسیس رنجرز
باشگاه فوتبال رنجرز در سال ۱۸۷۲ توسط چهار جوان اسکاتلندی تأسیس شد. این تیم که به جامعه پروتستان اسکاتلند تعلق داشت، خیلی سریع در فوتبال اسکاتلند به موفقیت‌های بزرگی دست یافت و هواداران زیادی را جذب کرد. رنجرز یکی از پرافتخارترین باشگاه‌های فوتبال در جهان محسوب می‌شود.
اولین دیدارها و شکل‌گیری رقابت
اولین بازی رسمی بین سلتیک و رنجرز در سال ۱۸۸۸ برگزار شد که با پیروزی ۵ بر ۲ سلتیک همراه بود. با افزایش تعداد مسابقات بین این دو تیم، رقابت بین آن‌ها شدت گرفت و به یکی از جذاب‌ترین و در عین حال جنجالی‌ترین دربی‌های فوتبال تبدیل شد.
ریشه‌های مذهبی و فرهنگی در رقابت
تأثیر مذهب در شکل‌گیری هویت باشگاه‌ها
رقابت بین این دو تیم تنها به فوتبال محدود نمی‌شود. از همان ابتدا، سلتیک به‌عنوان نماینده کاتولیک‌های ایرلندی و رنجرز به‌عنوان نماینده پروتستان‌های اسکاتلندی شناخته شد. این تفاوت مذهبی تأثیر زیادی در تقویت حس رقابت بین هواداران دو تیم داشته است.
نقش جوامع محلی در تقویت رقابت
گلاسکو به دو بخش مجزا تقسیم شده است که هرکدام هواداران یکی از این دو تیم را در خود جای داده‌اند. در بسیاری از خانواده‌های این شهر، تعصب نسبت به یکی از این دو تیم از نسلی به نسل دیگر منتقل شده و این رقابت همواره زنده نگه داشته شده است.
دربی “اولد فیرم”
منشأ نام‌گذاری
اصطلاح “اولد فیرم” به این دلیل به کار می‌رود که این دو تیم از ابتدای تاریخ فوتبال اسکاتلند رقیب هم بوده‌اند. برخی منابع معتقدند که این نام به دلیل منافع مالی مشترک این دو باشگاه در اوایل قرن بیستم شکل گرفته است.
اهمیت دربی در فرهنگ اسکاتلند
این دربی نه‌تنها یک رقابت فوتبالی است، بلکه نمایانگر بخشی از هویت ملی اسکاتلند است. در روزهای برگزاری این بازی، شور و هیجان به اوج خود می‌رسد و این مسابقه یکی از پربیننده‌ترین رویدادهای فوتبال اروپا محسوب می‌شود.
بررسی آماری دیدارهای رودررو
تعداد بردها، باخت‌ها و تساوی‌ها
تا سال ۲۰۲۵، بیش از ۴۰۰ بازی رسمی بین این دو تیم برگزار شده است. رنجرز از نظر تعداد بردها برتری کمی نسبت به سلتیک دارد، اما فاصله بین دو تیم بسیار کم است.
گل‌های زده و خورده
در بیشتر دربی‌های “اولد فیرم”، بازی‌ها با تعداد گل‌های بالا همراه بوده‌اند که نشان‌دهنده جذابیت و حساسیت این رقابت است.
لحظات به‌یادماندنی در تاریخ رقابت
بازی‌های تاریخی و نتایج مهم
برخی از دیدارهای مهم تاریخ این رقابت شامل فینال جام حذفی اسکاتلند در سال ۱۹۷۳ و نیمه‌نهایی جام حذفی سال ۲۰۱۶ است که در آن رنجرز در ضربات پنالتی سلتیک را شکست داد.
بازیکنان برجسته در تاریخ دربی
هنریک لارسن، پل گسکوین، آلی مک‌کوئیست، اسکات براون و برایان لادروپ از برجسته‌ترین بازیکنانی هستند که در این دربی عملکرد درخشانی داشته‌اند.
تأثیرات اجتماعی و سیاسی رقابت
این رقابت بارها باعث درگیری‌های اجتماعی و سیاسی شده است. هواداران متعصب دو تیم گاه درگیری‌هایی ایجاد کرده‌اند که به واکنش پلیس و مقامات اسکاتلندی منجر شده است.
حوادث و درگیری‌های مهم در تاریخ دربی
با وجود قوانین سختگیرانه برای جلوگیری از خشونت، برخی از دیدارهای حساس با درگیری‌های هواداران همراه بوده‌اند. این موضوع باعث وضع قوانین سخت‌گیرانه‌تر در مسابقات فوتبال شده است.
سوالات متداول (FAQ)
این نام به دلیل سابقه طولانی رقابت بین این دو باشگاه و منافع مالی مشترک آن‌ها در اوایل قرن بیستم شکل گرفته است.
رنجرز در مجموع پیروزی‌های بیشتری دارد، اما اختلاف بین دو تیم زیاد نیست.
هنریک لارسن، آلی مک‌کوئیست، پل گسکوین و اسکات براون از تأثیرگذارترین بازیکنان این رقابت بوده‌اند.
این بازی از طریق شبکه‌های تلویزیونی بین‌المللی و سرویس‌های پخش آنلاین در دسترس است.
