جودو، هنر رزمی سنتی ژاپنی که از جوجیتسو، تکنیک جنگ تن به تن سامورایی‌های باستان، نشأت گرفته است. این رشته در سال 1882 توسط دکتر جیگورو کانو در توکیو بنیان‌گذاری شد و نخستین دوجو (مدرسه) خود به نام کودوکان را افتتاح کرد. در زبان ژاپنی، واژه «جودو» به معنای «راه ملایم» است، اما این ورزش سنتی به هیچ وجه ملایم به نظر نمی‌رسد و نیازمند تلاش فیزیکی قابل توجهی است. دکتر کانو اصول فلسفی جودو را با روش‌های آموزشی فیزیکی، فکری و اخلاقی ترکیب کرد و در عین حال بسیاری از جنبه‌های خطرناک جوجیتسو را حذف نمود. جودو در اواخر قرن بیستم به ویژه در فرانسه محبوب شد و به نخستین هنر رزمی که به طور گسترده خارج از ژاپن مورد استفاده قرار گرفت، تبدیل شد.
بررسی مختصر قوانین جودو
هدف اصلی جودو این است که حریف را به زمین بیندازید، او را با یک نگه‌داشتن موقت ثابت کنید یا او را با قفل مفصلی یا خفه کردن وادار به تسلیم کنید. دو نوع امتیاز در جودو وجود دارد:
ایپپون (Ippon)
ایپپون زمانی اعطا می‌شود که یک ورزشکار حریف را با قدرت، سرعت و کنترل به پشت به زمین بیندازد. همچنین ایپپون می‌تواند از طریق تسلیم کردن یا با ثابت کردن حریف به مدت 20 ثانیه اعطا شود. اگر یک جودوکا ایپپون را به دست آورد، بلافاصله برنده مسابقه می‌شود.
وازا-آری (Waza-ari)
وازا-آری زمانی اعطا می‌شود که پرتاب به اندازه کافی واضح نباشد تا ایپپون به حساب بیاید (به دلیل عدم سرعت یا قدرت کافی یا عدم برخورد اصلی حریف به پشت) یا زمانی که حریف برای کمتر از 20 ثانیه (اما بیشتر از 10 ثانیه) ثابت نگه‌داشته شود. دو وازا-آری در یک مسابقه معادل ایپپون است و بلافاصله مسابقه را به پایان می‌رساند.
مسابقات جودو در کلاس‌های وزنی مختلف برای هر دو جنس تقسیم می‌شوند و یک مسابقه به مدت چهار دقیقه طول می‌کشد (در صورت تساوی امتیاز پس از چهار دقیقه، مسابقه به وقت اضافه می‌رود). برای رفتارهای غیر فعال یا رفتارهایی که خلاف روح جودو است، جریمه‌هایی نیز در نظر گرفته می‌شود.
تاریخچه جودو در المپیک
جودو در المپیک توکیو 1964 به نمایش درآمد و از بازی‌های المپیک مونیخ 1972 به طور دائم به برنامه المپیک اضافه شد. رقابت‌های زنان برای نخستین بار در المپیک 1988 به عنوان ورزش نمایشی معرفی شد، اما فقط چهار سال بعد در بازی‌های المپیک بارسلونا 1992 به عنوان رویداد رسمی مدال به رسمیت شناخته شد.
از زمان معرفی جودو به بازی‌های المپیک، محبوبیت آن در سطح جهانی افزایش یافته و در بازی‌های المپیک توکیو 2020، 128 کمیته ملی المپیک در رقابت‌های جودو شرکت کردند. ژاپن در این ورزش در بازی‌های المپیک قوی بوده و جودوکاران ژاپنی 96 مدال کسب کرده‌اند. جودوکاران فرانسوی (57 مدال) و کره جنوبی (46 مدال) نیز در این ورزش موفقیت‌های چشمگیری داشته‌اند.
نتیجه‌گیری
جودو، با اصول بنیادین خود که شامل ترکیب فلسفه با تکنیک‌های جسمی و ذهنی است، به عنوان یکی از برجسته‌ترین هنرهای رزمی در جهان شناخته می‌شود. از زمان تأسیس آن تا موفقیت‌های آن در عرصه المپیک، جودو به نماد قدرت و استقامت تبدیل شده است. اگر به دنبال یادگیری یک هنر رزمی با ارزش‌های اخلاقی و فنی عمیق هستید، جودو انتخابی بی‌نظیر است.